Het ikonenmuseum is gehuisvest in het oude klooster van de Minderbroeders en wordt beheerd door de  Alexander stichting. Het is een mooi gebouw, heel geschikt voor zo’n collectie, ook toegankelijk voor rolstoelers. We werden ontvangen door een paar buitengewoon vriendelijke dames -tas mocht niet mee- en na een introductiefilm van 10 minuten konden we aan de rondgang beginnen.

Een ikoon is een religieuze afbeelding uit de Oosters-orthodoxe kerk -vaak Byzantijns- maar niet zomaar een afbeelding: deze symboliseert de aanwezigheid van de afgebeelde persoon, maakt zichtbaar wat onzichtbaar is en is onderdeel van de eredienst.
Een ikoon zelf wordt niet aanbeden, maar is slechts een uitdrukking van devotie.
De voorstelling op een ikoon is Christus, de Moeder Gods  (zelden Maria genoemd trouwens), heiligen of feestdagen.

De Alexander Stichting beheert een eigen collectie houten ikonen, bronzen reisikonen en kruizen uit de 15de tot de 19de eeuw. De verzameling bestaat voornamelijk uit Russische ikonen, maar ook ikonen uit Griekenland, Bulgarije, Roemenië en Ethiopië zijn in de collectie opgenomen.

Ik ken mijn klassiekers wel, maar weet van ikonen eigenlijk niet zoveel. Tijdens de introductiefilm liet de deskundige –Drs Zoetmulder– zich er over uit dat ze zich verbaasde dat veel mensen vonden dat alle ikonen op elkaar leken: voor haar was dat helemaal niet zo.
Na een uurtje rondgewandeld te hebben, moet ik toch zeggen dat het verschil in de details zit, en die ontgaan je als je zelf geen deskundige bent, en dan wordt het wel erg op elkaar lijkend 😉 .

Het is mooi, goed verzorgd, goed ingedeeld:  de ikonen zien er mooi geconverseerd uit, het is schoon en helder, met per zaal een informatiesetje dat je mee kon nemen tijdens  de rondgang. De kleuren zijn warm en de achtergrond muziek is stemmig.
Een van de zalen bevatte een enorm aan twee kanten  met ikonen beschilderd kruis dat aan de zolder hing.

Er was een tijdelijke expositie van Ethiopische ikonen: grappig detail daaraan was dat er 20e eeuwse bijzaten. Die pasten er echt bij, die recente zag je bij de vaste tentoonstelling niet, ik weet ook eigenlijk niet of ze nog gemaakt worden.
Erg indrukwekkend was een

staand kruis met acht deurtjes, waarachter zestien miniatuurafbeeldingen maakt deel uit van de collectie Deze afbeeldingen worden afgedekt met luikjes die aan de binnenzijde zijn beschilderd. Op de buitenzijde zijn de luikjes versierd met houtsnijwerk.

De reisikonen vond ik ook mooi: op hout beschilderde exemplaren zijn vaak rood en goud, deze reisexemplaren kon je uitvouwen, zijn vaak van metaal en met een blauwe achtergrond. Sommige leken wel geëmailleerd.

Het maken van ikonen is aan strenge voorschriften verbonden: hout met daarop lijm, waarop linnen dat beschilderd werd volgens een vast stramien: de schilder kon niet zomaar zelf zijn ideeën daarop uitleven, en dat maakte de Ethiopische zo’n verademing denk ik. Even weg uit t keurslijf als ik dat zo oneerbiedig mag uitdrukken.
Opvallend was ook het vaak voorkomen van St Joris en de Draak.

Allemaal heel erg verzorgd, en de website is prima up-to-date.