Ik was van plan om live te bloggen tijdens het congres De digitale bibliotheek, op 13 juni 2007 georganiseerd door Essentials Media, in Rotterdam WTC maar het WTC had alleen (tegen betaling) hotspots, dus dat heb ik maar niet gedaan. Heb ik veel nieuws gehoord… eigenlijk niet. Ik was wel erg onder de indruk van Jeroen van de Hoven: hij had een zeer interessante lezing en gaf voorbeelden over hoe door een onschuldig lijkende technische aanpassing je politieke gevolgen krijgt, of zelfs wel politieke doelen kunt bereiken. Daar had ik nog meer van willen horen! Henri (of Rik in de aankondiging stond een andere naam dan op het programma) Verhaaren van de Biomedische bibliotheek Gent is zelf weliswaar geen bibliothecaris, maar heeft heel goed begrepen waar het over gaat, en doet goede voorstellen om de informatie die de bibliotheek aanbiedt te integreren in de website van de organisatie als geheel. Een heel mooi uitgewerkt voorbeeld is ook de PortalOne van Ernst & Young: ik had hun presentatie vorig jaar al tijdens een Prissma bijeenkomst gezien en was acuut jaloers geworden op hun mogelijkheden: zij kopen de informatie in bij de uitgever (Kluwer in hun geval) en bewerken die en presenteren het op hun eigen manier.
Donderdag staan de PPTs op de Essentials site.
Iemand stelde voor om alle uitspraken in een ton te stoppen en te schudden, wel hier is een poging daartoe voor een deel ervan althans:
Ondanks dat de bibliotheek het monopolie op de informatie is kwijtgeraakt, is zij nog steeds een onmisbare informatiebron voor onderzoekers en studenten en zal ze voor de grote gemeenschap nodig blijven, als zij tenminste streeft naar een volledige integratie binnen het kennisgebeuren, zorgt voor een continue aanpassing, opleiding en feed-back met gebruikers, en voor een aangepaste bemensing. Zoals Guus van den Brekel op een ander moment ook al zei: ‘Into the user environment now!’
De bibliotheek is geen opslagplaats van gestolde kennis meer zoals vroeger, maar is een user-centered info-site en richt zich op communicatie: en dan bij voorkeur ook met web 2.0 methoden: IM, chat, weblogs, maar ook het mixen dan diverse methoden (mash-ups, federated searches) etc. Vroeger vond men dat ‘teaching’ belangrijker was dan ‘learning’: maar is niet (meer) zo, essentieel is het ‘leren’. De bibliotheek dient het ‘levenslange leren’ te faciliteren, en dat leren gebeurt ook helemaal niet meer op een plaats of binnen een instiuut, maar ‘ubiquitous’.
ICT heeft de totale (kennis)wereld veranderd, met name het ordeningsprincipe: we leven nu in een wereld omringd door informatie, een info-sfeer. Denk er wel aan dat ICT toepassing ‘constitutive’ is: door het toepassen van ICT verandert de aard van het onderwerp zelf. Met het maken van technische toepassingen bouw je ook, al dan niet bewust, je eigen waardes in: dat doe je ook in de bouw van je digitale bibliotheek, en dat geeft niet, maar zorg ervoor dat dat ook transparant is.
Kennis: er valt van alles te zeggen over wat het al dan niet is, maar de kern is tegenwoordig: ‘ability to find information’. En dan met name: vraaggestuurd vinden.
In de wetenschap is het transdisciplinaire onderzoek tegenwoordig de methode: een goede bron van zelf-leren moet dan ook in elk kennisinstituut aanwezig zijn, een bibliotheek, ook fysiek (denk aan de social space), is geenszins achterhaald. Afzonderlijke bibliotheken zijn misschien wel te vervangen door virtuele netwerken: maar voor elke specifieke doelgroep is wel een afzonderlijk portaal zinvol, ter vermindering van de ruis en ter ondersteuning van de specifieke taken.
In de huidige maatschappij is iedereen continue bezig met informatieverwerking: dat maakt de verantwoordelijkheid van de informatie specialist groot. De informatie specialist heeft een gids functie die dicht bij onderzoeker moet worden gelokaliseerd, maar het informatienetwerk als zodanig zou best nationaal of zelfs internationaal georganiseerd kunnen worden. Helaas is het ontbreken van samenwerking een probleem: het gebeurt toch nog te weinig, en er is teveel versnippering.
Publicatie is nu ook geen statisch gebeuren meer: meer en meer is de wetenschap een dynamisch proces geworden, en te verwachten valt dat de dagen van het traditionel wetenschappelijke artikel geteld zijn: de grenzen van de verschillende publicatie vormen vervagen.
De eindgebruiker kan sommigen dingen wel, maar andere dingen kan of wil hij/zij gewoon niet: net zoals bij alle diensten in deze maatschappij. Een belangrijke taak van de bibliotheek zit hem in het aanbieden van SDI, ondersteuning bij het maken van profielen en dergelijke. Aan de andere kant kun je van de gebruiker ook best wat verwachten: deze heeft ook een eigen verantwoordelijkheid.
Het belang van marketing moet niet onderschat worden, experimenteer met het aanbieden van diverse diensten om het werk van de gebruiker gemakkelijker te maken, doe eens wat onverwachts. En betrokkenheid bij de organisatie en de gebruiker staat uiteraard buiten kijf.
Het congres eindigde met een rare tirade van het NVB-hoofdbestuur, die we maar proberen te vergeten, en de aanbieding van het nieuwe boekje:
De digitale bibliotheek. Redactie Bart van der Meij en Kees Westerkamp. Essentials Media Monografie 3
Aangeraden boeken:
Dee'tjes 
Mooi verslag.
Dat vind ik ook!
En van de genoemde boeken ken ik alleen dat van Benkler. Die andere ga ik ook eens checken.
Benkler is een taaie rakker maar zeer de moeite waard. Zo’n doordacht boek!
Inderdaad een mooi verslag. Op het verhaal van Jeroen vd Hoven na niet veel nieuws, maar meer een opsomming van allerlei mogelijkheden. Ik miste wel een rode lijn in de voordrachten van de sprekers, waardoor het een rommelig geheel werd, met als dieptepunt de afsluiting.
Allereerst mijn complimenten voor het prima verslag. Zelfs mensen die er niet zijn geweest hebben een idee waar het congres over is gegaan.
Alleen en daar kan de schrijver niets aan doen, wat een vreemd idee van kennis leeft er nu weer.
Ten eerste wordt kennis een vaardigheid, prima… maar dan de vaardigheid om iets te vinden ???? en dan gaan al mijn haren overeind staan. Kennis is wat mij betreft het kader -laten we zeggen de gestolde kennis vroeger opgedaan- waarbinnen nieuwe informatie betekenis krijgt of waardoor de persoon die de informatie aangereikt krijgt deze betekenis kan geven. De betekenis die aan de informatie gegeven wordt is dus voor ieder persoon anders, want hangt af van het kader dat hij in de loop van de tijd heeft opgebouwd. Welke betekenis iemand toekent aan informatie zal moeilijk onder woorden gebracht kunnen worden (denk aan de tacit kennis van Nonaka, die overigens ook altijd verkeerd wordt begrepen) en alleen tot uiting komen in zijn acties. Juist het idee dat kennis hetzelfde is als de vaardigheid om iets te vinden maakt de moderne mens vreselijk dom. Hij heeft namelijk nergens kennis van. Kennis is niet een passief zelfstandig naamwoord maar een actief. Ik verwacht van iemand die kennis heeft dat hij met behulp van die kennis problemen kan oplossen, voorspellingen kan doen en beslissingen kan nemen. Dat zijn de vaardigheden die verbonden zijn met kennis. Kijk naar een dokter. Als ik daar kom met een blinde darm ontsteking, dan wil ik niet dat hij informatie daarover kan vinden, maar dat hij de juiste diagnose kan stellen en de beslissing kan nemen mij naar het ziekenhuis en de chirurg te verwijzen.
Inderdaad een mooi verslag (en ik was geen bezoeker van het congres). Naar mijn idee wordt informatie pas kennis als een mens er iets mee gedaan heeft. Dat wil zeggen wanneer de informatie door iemand beoordeeld is en er een soort waardering aan gegeven heeft. Dat is waarschijnlijk wat Flox bedoelt met ‘betekenis krijgen of geven’. Het is an sich juist dat KENNIS meer inhoudt dan de vaardigheid om iets te vinden. In mijn dagelijkse werkzaamheden zie ik echter dat wel degelijk veel winst geboekt kan worden door informatie op een intuïtieve manier raadpleegbaar te maken, gepersonaliseerd aan te bieden of te verspreiden. ‘Federated search’ is daarbij steeds meer een heel sterke wens (of eis). Steeds meer bronnen bieden steeds meer informatie aan. Het idee belangrijke informatie (= mogelijke kennis) te missen, houdt mensen bezig. Ik zal hier geen reclame maken, maar er zijn (ICT) oplossingen om dit probleem op te lossen.
Ik zeg niet dat je geen tijdwinst kunt behalen door informatie te ontsluiten. Maar… tijdwinst behalen is niet hetzelfde als kennis op doen. Naar mijn smaak denken bibliothecarissen tegenwoordig te vaak dat ze het middelpunt van het heelal zijn omdat ze dingen kunnen vinden. Iets vinden heeft wat mij betreft maar heel weinig nut als je er niet ook iets mee kunt doen. En juist dat kan een bibliothecaris niet.. behalve het doorgeven aan de deskundige. Als voorbeeld geef ik vaak E= MC2. Ik (informatieprofessional, desk researcher, filosoof en historica) weet wel waar ik het zou moeten plaatsen en waar ik het dus zou moeten zoeken (namelijk in de relativiteitstheorie van Einstein) maar heb geen idee wat het betekent, omdat ik het natuurkundige kader mis om deze vergelijking betekenis te geven. Voor mij blijven het dus een paar letters, die ik verder niet begrijp. Ook de schrijvers van weblogs maken zich mijn insziens te vaak schuldig aan het verwijzen naar anderen zonder aan te geven welke problemen die ander voor mij zou kunnen oplossen. Aan de loutere kwalificatie dat iets goed, slecht of interessant is heb ik in deze niets. Ik zou graag willen weten in welk opzicht dan, voor ik mijn tijd verdoe met het verder en verder klikken op zoek naar antwoorden die niet gegeven worden, omdat de vragen nooit gesteld worden. Alle kennis begint bij nieuwsgierigheid.. het stellen van eenvoudige vragen, waarvoor men een oplossing wil hebben. Zolang deze vragen niet expliciet worden gemaakt kan ik niet beoordelen of iets goed, slecht of interessant is en heb ik aan deze kwalificaties maar heel, heel weinig. Ik was dan ook blij verrast dat ik hier een weblog vond waar wel heel duidelijk de thema’s die aan de orde waren op het seminar werden benoemd en de problemen werden verhelderd.
Hi, dank jullie allen voor de reacties.
De handigste en kernachtigste definitie die ik tegenkomen ben is:
kennis = verwerkte informatie
Daar zit zo’n beetje alles in 🙂
…’Naar mijn smaak denken bibliothecarissen tegenwoordig te vaak dat ze het middelpunt van het heelal zijn omdat ze dingen kunnen vinden. Iets vinden heeft wat mij betreft maar heel weinig nut als je er niet ook iets mee kunt doen. En juist dat kan een bibliothecaris niet.. behalve het doorgeven aan de deskundige’… Hoewel iets te kort door de bocht, begrijp ik wat hiermee bedoeld wordt.
Pingback: Mijn weblog is wie ik ben op het net « Dee’tjes: over internet, zoeken, bibliotheken, research en nog zo wat